Below is the uncorrected machine-read text of this chapter, intended to provide our own search engines and external engines with highly rich, chapter-representative searchable text of each book. Because it is UNCORRECTED material, please consider the following text as a useful but insufficient proxy for the authoritative book pages.
Sharing of research results - Chia sẻ kết quả nghiên cứu English version Bản dá»ch tiếng Viá»tIn the 17th century, many scientists kept new VÃo thế ká»· 17, nhiá»u nhà khoa há»c Äã giữ bà máºt vá» nhữngfindings secret so that others could not claim the phát hiá»n má»i của há» Äá» tránh viá»c những ngÆ°á»i khác sẽresults as their own. Prominent figures of the time, tuyên bá» Äó là phát hiá»n của mình. Trong bá»i cảnh của thá»iincluding Isaac Newton, often avoided announcing bấy giá», các nhà khoa há»c bao gá»m Isaac Newton cÅ©ngtheir discoveries for fear that someone else would thÆ°á»ng tránh công bá» những khám phá má»i vì sợ ai Äó sẽclaim priority. nháºn vÆ¡ rằng há» má»i chÃnh là ngÆ°á»i khám phá (claiming priority17).The solution to the problem of making new Giải pháp cho vấn Äá» Äảm bảo lợi Ãch của tác giả khi truyá»ndiscoveries available to others while assuring their tải những khám phá má»i Äã Äược Äá» xuất bá»i Henryauthors credit was worked out by Henry Oldenburg, Oldenburg - thÆ° ký của Hiá»p há»i HoÃng gia Luân Äôn (Royalthe secretary of the Royal Society of London. He Society of London). Ãng Äã thuyết phục Äược các nhà khoawon over scientists by guaranteeing both rapid há»c khác bằng cách Äảm bảo xuất bản nhanh chóng các côngpublication in the societyâs Philosophical bá» má»i tại tạp chà Philosophical Transactions của Hiá»p há»i vÃTransactions and the official support of the society sá»± ủng há» chÃnh thức từ Hiá»p há»i nếu quyá»n Æ°u tiên của tácif the authorâs priority was questioned. Oldenburg giả bá» nghi ngá». Oldenburg cÅ©ng tiên phong trong viá»c gá»i cácalso pioneered the practice of sending submitted bản thảo Äã ná»p cho các chuyên gia Äá» Äánh giá chất lượngmanuscripts to experts who could judge their của chúng. Những giải pháp nÃy Äã thúc Äẩy sá»± ra Äá»i của cácquality. Out of these arrangements emerged both tạp chà khoa há»c hiá»n Äại và quá trình phản biá»n chéo (peerthe modern scientific journal and the practice of review).peer review.Various publication practices, such as the standard Các hÆ°á»ng dẫn thá»±c hÃnh công bá» thÆ°á»ng khác nhau giữa cácscope of a manuscript and authorship criteria, vary lÄ©nh vá»±c, chẳng hạn khác vá» phạm vi nghiên cứu của bản thảofrom field to field, and digital technologies are và các tiêu chà vá» quyá»n tác giả. Sá»± phát triá»n của các côngcreating new forms of publication. Nevertheless, nghá» kỹ thuáºt sá» hiá»n Äang tạo ra các hình thức xuất bản má»i.publication in a peer-reviewed journal remains the Tuy nhiên, viá»c công bá» trên má»t tạp chà có phản biá»n chéomost important way of disseminating a complete set vẫn là cách quan trá»ng nhất Äá» chia sẻ má»t kết quả nghiênof research results. The importance of publication cứu hoÃn chá»nh. Tầm quan trá»ng của viá»c công bá» cho thấyaccounts for the fact that the first to publish a view má»t sá»± tháºt rằng ngÆ°á»i Äầu tiên công bá» má»t quan Äiá»m hayor findingânot the first to discover itâtends to get phát hiá»n má»i có xu hÆ°á»ng Äược ghi nháºn phần lá»n công laomost of the credit for the discovery. cho Äiá»u Äó, chứ không phải là ngÆ°á»i Äầu tiên khám phá ra chúng. 17 Claiming priority: Äược hiá»u là quyá»n tác giả và sá» hữu trà tuá» 47
Once results are published, they can be freely used Má»t khi kết quả Äược công bá», các nhà nghiên cứu khác cóby other researchers to extend knowledge. But until thá» tá»± do sá» dụng chúng Äá» má» rá»ng kiến thức. NhÆ°ng trÆ°á»cthe results are so widely known and familiar that khi các kết quả Äược biết Äến rá»ng rãi và quen thuá»c Äến mứcthey have become common knowledge, people who chúng trá» thÃnh kiến thức phá» biến, những ngÆ°á»i sá» dụnguse them are obliged to recognize the discoverer by chúng có nghÄ©a vụ phải công nháºn ngÆ°á»i khám phá bằng cácmeans of citations. In this way, researchers are trÃch dẫn. Qua Äó, các tác giả Äược Äá»n Äáp bằng sá»± côngrewarded by the recognition of their peers for nháºn của các Äá»ng nghiá»p.making results public.It may be tempting to adopt a useful idea from an Nhiá»u ngÆ°á»i dá» dÃng kế thừa má»t ý tÆ°á»ng hữu Ãch từ má»t bÃiarticle, manuscript, or even a casual conversation báo, bản thảo, hoặc tháºm chà là má»t cuá»c trò chuyá»n bìnhwithout giving credit to the originator of that idea. thÆ°á»ng mà không ghi nháºn công lao của ngÆ°á»i khá»i xÆ°á»ng ýBut researchers have an obligation to be tÆ°á»ng Äó. Tuy váºy, các nhà nghiên cứu có nghÄ©a vụ phải hếtscrupulously honest with themselves and with sức trung thá»±c vá»i bản thân và vá»i những ngÆ°á»i khác trongothers regarding the use of othersâ ideas. This allows viá»c sá» dụng ý tÆ°á»ng của những ngÆ°á»i khác. Äiá»u nÃy choreaders to locate the original source the author has phép ngÆ°á»i Äá»c xác Äá»nh Äược nguá»n tÃi liá»u tham khảo mÃused to justify a conclusion, and to find more tác giả Äã sá» dụng Äá» biá»n luáºn cho má»t kết luáºn và Äá» tìmdetailed information about how earlier work was thêm thông tin chi tiết nhằm lÃm rõ sá»± khác biá»t của công bá»done and how the current work differs. Researchers trÆ°á»c Äó và công bá» hiá»n tại. Các nhà nghiên cứu cÅ©ng Äượcalso are expected to treat the information in a kỳ vá»ng phải bảo máºt thông tin của bản thảo Äang Äược xétmanuscript submitted to a journal to be considered duyá»t Äá» ÄÄng tải trên tạp chà hoặc Äá» cÆ°Æ¡ng nghiên cứufor publication or a grant proposal submitted to an Äang xin tÃi trợ. Bên cạnh Äó, viá»c trÃch dẫn Äúng là Äiá»u cá»tagency for funding as confidential. Proper citation, yếu Äá»i vá»i giá trá» của má»t tÃi liá»u tham khảo. Khi phân tÃch kỹtoo, is essential to the value of a reference. When cÃng, nhiá»u danh mục trÃch dẫn trong các bÃi báo Äã xuất bảnanalyzed carefully, many citations lists in published có nhiá»u sai sót. NgoÃi viết sai chÃnh tả, tiêu Äá», nÄm và sá»papers contain numerous errors. Beyond incorrect trang, các trÃch dẫn có thá» không liên quan Äến thông tinspellings, titles, years, and page numbers, citations Äược ÄÆ°a ra hoặc không há» trợ các láºp luáºn Äược trình bÃymay not be relevant to the current work or may not trong bÃi báo. Các tác giả có thá» Äang cá» gắng thá»i phá»ng tầmsupport the points made in the paper. Authors may quan trá»ng của má»t bÃi báo má»i bằng cách trÃch dẫn các bÃitry to inflate the importance of a new paper by báo Äã xuất bản nhÆ°ng không thảo luáºn rõ rÃng vá» má»i liênincluding a reference to previously published work há» giữa kết quả má»i của há» vá»i những nghiên cứu Äó. Do Äó,but failing to clearly discuss the connection between viá»c thá»±c hiá»n phản biá»n chéo bÃi báo là rất quan trá»ng Äá»their new results and those reported in the previous ngÄn chặn những vấn Äá» nêu trên.study. Practices such as responsible peer review arethus important tools to prevent these problems.Citations are important in interpreting the novelty Các trÃch dẫn có vai trò quan trá»ng trong viá»c thá» hiá»n tÃnhand signifi- cance of a paper, and they must be má»i và ý nghÄ©a của má»t bÃi báo, và chúng phải Äược thá»±c hiá»nprepared carefully. Researchers have a má»t cách cẩn tháºn. Các nhà nghiên cứu có trách nhiá»m tìm 48
responsibility to search the literature thoroughly kiếm tÃi liá»u má»t cách kỹ lưỡng và trÃch dẫn chÃnh xác cácand to cite prior work accurately. Implied in this công trình trÆ°á»c Äó. HÃm ý của viá»c nÃy là các tác giả nên cá»responsibility is that authors should strive to cite gắng trÃch dẫn (và Äá»c) bÃi báo gá»c hÆ¡n là (hoặc thêm vÃo)(and read) the original paper rather than (or in má»t bÃi báo má»i công bá» gần Äây hoặc bÃi báo dạng tá»ngaddition to) a more recent paper or review article quan (review article) chứa Äá»±ng ná»i dung của bÃi báo gá»c.that relies on the earlier article.Researchers have other ways to disseminate Các nhà nghiên cứu có nhiá»u cách khác nhau Äá» truyá»n tải cácresearch findings in addition to peer-reviewed kết quả nghiên cứu bên cạnh các bÃi báo có phản biá»n chéo,research articles. Some of these, such as seminars, chẳng hạn nhÆ° trong há»i thảo, tá»a ÄÃm, há»i nghá», tóm tắtconference talks, abstracts, and posters represent (abstract) và áp phÃch (poster) - những cách công bá» truyá»nlong- standing traditions within science. Generally, thá»ng Äã có từ lâu trong giá»i khoa há»c. Nói chung, những cáchthese communications are seen as preliminary in truyá»n thông khác nhau nÃy Äá»u nhằm giúp tác giả có cÆ¡ há»inature, giving an author the chance to get feedback nháºn Äược phản há»i vá» các nghiên cứu Äang tiến hÃnh, trÆ°á»con work in progress before full publication in a peer- khi công bá» bản hoÃn chá»nh trên má»t tạp chà có phản biá»nreviewed journal. chéo.New communication technologies provide Các công nghá» truyá»n thông má»i hiá»n nay mang lại nhiá»u cÆ¡researchers with additional ways to distribute há»i cho các nhà nghiên cứu công bá» kết quả nhanh chóng vÃresearch results quickly and broadly. For example, rá»ng rãi. Và dụ nhÆ° các dữ liá»u thô, mô hình tÃnh toán, kết quảraw data, computational models, the outputs of Äầu ra của các công cụ, công cụ mô phá»ng, bản ghi âm cácinstruments, simulation tools, records of cuá»c thảo luáºn và bản thảo nháp, tất cả Äá»u có thá» Äược ÄÄngdeliberations, and draft papers all can be posted tải trá»±c tuyến và bất kỳ ai cÅ©ng có thá» tiếp cáºn trÆ°á»c khi chúngonline and accessed by anyone before any of these Äược phản biá»n chéo.results have undergone peer review.To the extent that these new communication Trong chừng má»±c nÃo Äó, các công nghá» truyá»n thông má»i Äãmethods speed and broaden the dissemination and Äẩy nhanh và má» rá»ng viá»c chia sẻ và xác minh các kết quả,verification of results, they strengthen research. góp phần thúc Äẩy nghiên cứu. Giá»i khoa há»c cÅ©ng có lợi khiScience also benefits when more individuals have các nhà nghiên cứu có nhiá»u cÆ¡ há»i hÆ¡n Äá» truy cáºp vÃo dữgreater access to raw data for use in their own work. liá»u thô nhằm phục vụ cho nghiên cứu của há». Tuy nhiên, nếuHowever, if these new ways of disseminating những phÆ°Æ¡ng thức công bá» kết quả nghiên cứu má»i mẻ nÃyresearch results bypass traditional quality control bá» qua các cÆ¡ chế kiá»m soát chất lượng truyá»n thá»ng, chúngmechanisms, they risk weakening conventions that có nguy cÆ¡ lÃm lá»ng lẻo các quy Æ°á»c chung có lợi cho khoahave served science well. In particular, peer review há»c. Cụ thá», viá»c phản biá»n chéo mang lại các Äánh giá có giáoffers a valuable way of evaluating and improving trá» và giúp nâng cao chất lượng các bÃi báo khoa há»c. Cácthe quality of scientific papers. Methods of phÆ°Æ¡ng thức truyá»n thông không có phản biá»n chéo hoặc quácommunication that do not incorporate peer review trình kiá»m tra Äá»i sánh có thá» lÃm giảm Äá» tin cáºy của thôngor a comparable vetting process could reduce the tin khoa há»c. Các nhà nghiên cứu nên hạn chế công khai kết 49
reliability of scientific information. There are several quả trÆ°á»c khi những kết quả Äó Äược phản biá»n chéo vì má»treasons why researchers should refrain from vÃi lý do. Nếu má»t nhà nghiên cứu công bá» kết quả sÆ¡ bá» mÃmaking results public before those results have sau Äó Äược chứng minh là không chÃnh xác hoặc khôngbeen peer reviewed. If a researcher publicizes a Äúng, thì ná» lá»±c của các nhà nghiên cứu có thá» bá» lãng phà vÃpreliminary result that is later shown to be lòng tin của công chúng Äá»i vá»i cá»ng Äá»ng khoa há»c có thá» bá»inaccurate or incorrect, considerable effort by suy giảm. Nếu kết quả nghiên cứu Äược gá»i cho các nhÃresearchers can be wasted and public trust in the nghiên cứu khác hoặc cho công chúng trÆ°á»c khi xuất bản trênscientific community can be undermined. If research tạp chÃ, các nhà nghiên cứu cần sá» dụng má»t sá» quy trìnhresults are made available to other researchers or to phản biá»n thay thế18, khi chÆ°a thông qua quy trình phản biá»nthe public before publication in a journal, chÃnh thức của tạp chÃ. HÆ¡n nữa, nếu các nhà nghiên cứu córesearchers need to use some kind of peer review dá»± Äá»nh xuất bản chúng trên má»t tạp chà Äược phản biá»nprocess that may compensate for the lack of the chéo, thì há» nên tháºn trá»ng khi ÄÄng tải bất kỳ thứ gì (chẳngformal journal process. Moreover, researchers hạn nhÆ° dữ liá»u thô hoặc sá» liá»u) lên má»t trang thông tin Äiá»nshould be cautious about posting anything (such as tá» có thá» truy cáºp công khai. Má»t sá» tạp chà coi viá»c ÄÄng tảiraw data or figures) to a publicly accessible Web site thông tin trên má»t trang thông tin Äiá»n tá» là âxuất bản trÆ°á»câif they plan to publish the material in a peer- (prior publication), Äiá»u nÃy có thá» khiến nhà nghiên cứu mấtreviewed journal. Some journals consider disclosure Äi quyá»n công bá» dữ liá»u chÃnh thức sau Äó.of information on a website to be âpriorpublication,â which could disqualify the investigatorfrom subsequently publishing the data moreformally.Publication practices are susceptible to abuse. For Các hoạt Äá»ng xuất bản rất dá» bá» lợi dụng. Và dụ, các nhÃexample, researchers may be tempted to publish nghiên cứu có thá» bá» cám dá» Äá» xuất bản các kết quả nghiênvirtually the same research results in two different cứu hầu nhÆ° giá»ng nhau á» hai nÆ¡i khác nhau, mặc dù hầu hếtplaces, although most journals and professional các tạp chà và hiá»p há»i chuyên môn Äá»u nghiêm cấm hÃnh visocieties explicitly prohibit this practice. They also nÃy. Há» cÅ©ng có thá» công bá» kết quả của mình trong ânhữngmay publish their results in âleast publishable ÄÆ¡n vá» cho phép xuất bản tá»i thiá»uâ (least publishable units) -unitsââpapers that are just detailed enough to be những tạp chà chá» xuất bản ná»i dung má»t cách vừa Äủ mÃpublished but do not give the full story of the không ÄÆ°a ra toÃn bá» câu chuyá»n của dá»± án nghiên cứu.research project described. These practices waste Những hoạt Äá»ng nÃy lÃm lãng phà nguá»n lá»±c và thá»i gian củathe resources and time of editors, reviewers, and ngÆ°á»i biên táºp, ngÆ°á»i phản biá»n, ngÆ°á»i Äá»c và chi phà củareaders and impose costs on the scientific ÄÆ¡n vá» nghiên cứu. Chúng cÅ©ng có thá» phản tác dụng nếu má»tenterprise. They also can be counterproductive if a nhà nghiên cứu lại có Äược danh tiếng khi xuất bản công bá»researcher gains a reputation for publishing shoddy kém chất lượng hoặc không hoÃn thiá»n. Nháºn thấy tầm quanor incomplete work. Reflecting the importance of trá»ng của chất lượng, má»t sá» tá» chức và cÆ¡ quan liên bang Äãquality, some institutions and federal agencies have áp dụng các quy Äá»nh vá» những tạp chà Äạt tiêu chuẩn khi xem 18 Tham khảo quy trình của BioRxiv: https://connect.biorxiv.org/news/2022/06/13/screening_procedures 50
adopted policies that limit the number of papers xét má»t cá nhân Äược Äánh giá hoÃn thÃnh công viá»c, thÄngthat will be considered when an individual is chức hoặc nháºn tÃi trợ.evaluated for employment, promotion, or funding.Restrictions on Peer Review and the Flow of Các giá»i hạn trong phản biá»n chéo và dòng thông tin khoaScientific Information há»cIn some cases, scientific results cannot be freely Trong má»t sá» trÆ°á»ng hợp, các kết quả khoa há»c không thá»disseminated because doing so might pose risks to Äược phá» biến má»t cách tá»± do vì lÃm nhÆ° váºy có thá» gây racommercial interests, national security, human rủi ro cho lợi Ãch thÆ°Æ¡ng mại, an ninh quá»c gia, sức khá»e conhealth, or other objectives. For example, a company ngÆ°á»i hoặc các mục tiêu khác. Và dụ, má»t công ty có thá» chá»nmay choose not to publish internally conducted không công bá» những nghiên cứu tiến hÃnh ná»i bá» bá»i vì Äiá»uresearch that could give it an edge in the nÃy có thá» mang lại lợi thế cho công ty trên thá» trÆ°á»ng. Hoặcmarketplace. Or a government or university-based phòng thà nghiá»m của chÃnh phủ hoặc trÆ°á»ng Äại há»c có thá»laboratory may not be able to publish studies không công bá» các nghiên cứu liên quan Äến mầm bá»nh Äượcinvolving pathogens that could be used as biological sá» dụng lÃm vÅ© khà sinh há»c hoặc kết quả toán há»c liên quanweapons or mathematical results related to Äến máºt mã (cryptography). Những giá»i hạn nÃy và các giá»icryptography. These and similar restrictions on hạn tÆ°Æ¡ng tá»± trong công bá» là vấn Äá» Äang Äược tranh cãi vÃpublications are controversial and (widely) debated. tranh luáºn rá»ng rãi.Researchers working under such conditions may Trong những trÆ°á»ng hợp trên, các nhà nghiên cứu có thá» cầnneed to find alternate ways of exposing their work phải tìm ra những cách thay thế Äá» trình bÃy công viá»c của há»to professional scrutiny. for example, internal vá»i sá»± giám sát chuyên nghiá»p. Và dụ, những ngÆ°á»i phản biá»nreviewers or properly structured visiting ná»i bá» (internal reviewers) hoặc há»i Äá»ng Äánh giá ngoÃi vá»icommittees can examine proprietary or classified cÆ¡ cấu thÃnh viên phù hợp (structured visiting committees)research while maintaining confidentiality. có thá» Äánh giá những nghiên cứu Äá»c quyá»n hoặc tuyá»t máºt nhÆ°ng vẫn duy trì tÃnh bảo máºt thông tin.The publication of results from fundamental Viá»c công bá» các kết quả từ nghiên cứu khoa há»c cÆ¡ bảnscientific research has generally not been restricted thÆ°á»ng không bá» hạn chế á» Hoa Kỳ, trừ khi những kết quả Äóin the United States unless those results are deemed Äược coi là rất quan trá»ng Äá»i vá»i an ninh quá»c gia và Äã Äượcso critical to national security that they are phân loại trÆ°á»c Äó. Gần Äây nhất là các nghiên cứu liên quanclassified. The most recent episodes stem from the tá»i vụ khủng bá» ngÃy 11 tháng 9 và tiếp theo là sá»± cá» bá»nhterrorist attacks of September 11th and the than á» Washington vÃo nÄm 2001. ChÃnh phủ Hoa Kỳ Äãsubsequent anthrax incidents in Washington in thông qua hoặc xem xét các biá»n pháp Äá» hạn chế quyá»n truy2001. The U.S. government adopted or considered cáºp vÃo nhiá»u loại thông tin hoặc tÃi liá»u Äá» tÄng cÆ°á»ng giámmeasures to restrict access to an expanded range of sát sinh viên và các nhà nghiên cứu nÆ°á»c ngoÃi, và Äá» sÃnginformation or materials, to increase the monitoring lá»c má»t sá» công bá» chứa âthông tin nhạy cảmâ. Tất cả cácof foreign students and researchers, and to screen bÆ°á»c lÃm nÃy lÃm giảm tÃnh chất công khai vá»n có của nghiên 51
some publications for âsensitive information.â All of cứu khoa há»c và phải liên tục Äược cân nhắc cẩn tháºn so vá»ithese steps reduce the traditional openness of các lợi Ãch an ninh quá»c gia mà chúng có thá» tạo ra.scientific research and must continually be carefullyweighed against the national security benefits theymight produce. 52